درمان هدفمند سرطان معده
۱ . درمانهای هدفمند چه هستند؟
درمانهای هدفمند داروهایی هستند که مولکولهای خاص دخیل در رشد سرطان را هدف قرار میدهند و نسبت به شیمی درمانی، سلولهای سالم را کمتر تحت تأثیر قرار میدهند. استفاده از این درمانها نیازمند آزمایشهای تعیین حضور بیومارکر (نشانگر زیستی) برای شناسایی بیماران واجد شرایط است.
۲. درمانهای هدفمند تاییدشده توسط FDA برای سرطان معده
الف. درمانهای هدفمند HER2
- هدف: پروتئین HER2 در ۱۰–۲۰٪ سرطانهای معده بیش ازحد بیان میشود.
- داروها:
- تراستوزوماب (هرسپتین®):
- موارد استفاده: خط اول درمان برای سرطان متاستاتیک معده با وضعیتHER2 مثبت (همراه با شیمی درمانی)
- کارایی: بهبود بقای بیماران تا حدود ۴ ماه (مطالعه (TOGA
- عوارض جانبی: خستگی، تهوع، سمیت قلبی
- تراستوزوماب دِراکستِکان (اِنهرتو®):
- موارد استفاده: سرطان متاستاتیک معده با وضعیت HER2 مثبت، پس از شکست درمان با تراستوزوماب
- کارایی: نرخ پاسخ ~۴۰٪ (مطالعه (DESTINY-Gastric01
- عوارض جانبی: تهوع، کاهش سلولهای خونی، التهاب ریه
- تراستوزوماب (هرسپتین®):
ب. درمان های ضد رگزایی (Anti-Angiogenesis)
- هدف: مسدود کردن مسیر VEGF/VEGFR (جلوگیری از خونرسانی به تومور)
- دارو:
- راموسیروماب (سیرامزا®):
- موارد استفاده: درمان خط دوم برای سرطان پیشرفته معده (به تنهایی یا همراه با پاکلیتاکسل).
- کارایی: بهبود بقا تا حدود ۲ ماه (مطالعات REGARD و( RAINBOW
- عوارض جانبی: فشار خون بالا، خونریزی، خستگی
- راموسیروماب (سیرامزا®):
پ. بازدارنده های ایست ایمنی (Immune Checkpoint Inhibitors)
- هدف: PD-1/PD-L1 (رفع ترمز سیستم ایمنی برای حمله به سرطان)
- داروها:
- پمبرولیزوماب (کِیترودا®):
- موارد استفاده:
- تومورهای با MSI-H/dMMR) هر مرحله ای)
- سرطان پیشرفته معده با PD-L1 مثبت (همراه با شیمی درمانی)
- کارایی: پاسخ بهتر در بیماران با بیومارکرهای مشخص
- عوارض جانبی: خستگی، راش پوستی، کولیت، پنومونیت
- موارد استفاده:
- نیوولوماب (اُپدیوو®):
- موارد استفاده: سرطان پیشرفته معده (همراه با شیمی درمانی یا به عنوان درمان نگهدارنده)
- کارایی: بهبود بقا (مطالعه(CheckMate-649
- پمبرولیزوماب (کِیترودا®):
ت. درمان هدفمند CLDN18.2
- هدف: پروتئین Claudin18.2 (در ۳۰–۴۰٪ سرطانهای معده بیان میشود.)
- دارو:
- زولبتوکسیماب:
- موارد استفاده: سرطان پیشرفته معده با CLDN18.2 مثبت و HER2 منفی (همراه با شیمی درمانی).
- کارایی: به تأخیر انداختن پیشرفت سرطان (مطالعه (SPOTLIGHT
- عوارض جانبی: تهوع، استفراغ، کاهش اشتها
- زولبتوکسیماب:
۳. درمانهای نوظهور در مرحله آزمایش (کارآزماییهای بالینی)
- بازدارنده های FGFR (مانند بِماریتوزوماب): برای تومورهای با FGFR2b مثبت
- بازدارنده های MET (مانند تپوتینیب): هدف گیری تکثیر ژن MET
- بازدارنده های EGFR (مانند ستوکسیماب): در حال بررسی برای تومورهای با بیان بالای EGFR
- بازدارنده های PARP (مانند اولاپاریب): برای تومورهای با نقص در ترمیم نوترکیبی همولوگ
۴. نکات کلیدی برای بیماران
- آزمایش بیومارکرها : (HER2, MSI, PD-L1, CLDN18.2) برای تعیین واجد شرایط بودن درمان ضروری است.
- مدیریت عوارض جانبی:
- نظارت بر سلامت قلب در درمانهای HER2
- کنترل فشار خون در داروهای ضد رگزایی
- گزارش سریع عوارض ایمونولوژیک (مانند اسهال، سرفه).
- هزینه و دسترسی: درمانهای هدفمند ممکن است پرهزینه باشند؛ منابعی برای کمک مالی بیماران ضروری می باشد.