علت و سبب‌شناسی
یک تومور سرطانی از یک سلول غیرعادی ایجاد می‌شود. علت دقیق اینکه چرا یک سلول سرطانی می‌شود مشخص نیست. در این رابطه تصور می‌شود بعضی آسیب‌ها یا تغییرات خاص ایجادشده در ژن‌های یک سلول باعث ایجاد این مشکل می‌شود. این مشکل باعث می‌شود سلول غیرعادی شده و تکثیر آن از کنترل خارج گردد.
در بسیاری از افراد سرطان مری بدون هیچ دلیل مشخص ایجاد می‌شود. به هر حال، عوامل ریسک خاص می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان گلو را افزایش دهند که این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- بالا رفتن سن: این نوع سرطان در بین افراد مسن بیشتر مشاهده می‌شود. اکثر موارد ابتلا به این بیماری در بین افراد بالاتر از ۵۰۰ سال وجود دارد. این نوع سرطان همچنین رواج بیشتری در بین مردان دارد.
- تغذیه: رژیم غذایی احتمالاً یک عامل موثر در ابتلا به این بیماری است. رژیم‌های غذایی پر چرب احتمالاً می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند و مصرف حجم زیادی از میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهد. چاقی فرد نیز می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان مری را افزایش دهد.
- سیگار کشیدن
- بازگشت اسید معده (رفلکس معده): بیماری رفلکس معده به مری در بعضی افراد به صورت عادی مشاهده می‌شود و می‌تواند باعث التهاب انتهای مری شود. به هر حال، لازم به ذکر است که احتمال ابتلا به سرطان به خاطر این مشکل پایین است و این مشکل در اکثر موارد باعث ابتلا به سرطان نمی‌شود.
- ابتلا به مری بارت: اصطلاح مری بارت نشان‌دهنده بیماری است که در آن سلول‌های انتهای مری دچار تغییر می‌شود. در بسیاری از موارد این مشکل مربوط به التهاب بلندمدت این سلول‌ها در نتیجه رفلکس اسیدی معده است.
علائم
متأسفانه در ابتدا، بیمار علامتی ندارد ولی در مراحل پیشرفته بیمار دچار دیسفاژی (اختلال در بلع) می‌شود دشواری بلع زمانی بروز می‌کند که تقریباً ۷۵٪ قطر طبیعی مری اشغال شده باشد که ابتدا در مورد غذاهای جامد است ولی به تدریج حتی نوشیدن مایعات نیز دشوار می‌شود. کاهش وزن، احساس توده و برجستگی در گلو و بلع دردناک نیز ممکن است با پیشرفت بیماری دیده شوند. رگورژیتاسیون (بالا آمدن غذای هضم شده بدون زور و فشار) غذای هضم نشده همراه با تنفس بدبو، سکسکه که ممکن است با استفراغ و پنومونی آسپیراتیو (التهاب لایه‌های ریه) همراه باشد، از دیگر علائم این بیماری هستند. در صورتی که سرطان به خارج از مری انتشار یابد اغلب نخست به غدد لنفاوی می‌رود در مراحل بعدی به کبد، ریه‌ها، مغز و استخوان‌ها گسترش می‌یابد. پیش آگهی سرطان مری در مراحل پیشرفته وخیم است. این بیماری در ایران به خصوص استان گلستان شایع است. علائم شایع شامل مشکل یا درد به هنگام بلع٬ کاهش وزن سریع٬ استفراغ مخاط خون‌آلود است.
با پیشرفت علائم بیماری، یک یا چند مورد از علائم زیر را در بیمار می‌توان مشاهده کرد:
- مشکل در بلع غذا (دیسفاژی): این مشکل اغلب جزء علائم اولیه ابتلا به سرطان مری است که در نتیجه تشکیل تومور و تنگ شدن مسیر مری ایجاد می‌شود. در این حالت ممکن است بیمار احساس چسبندگی غذا در زمان بلع داشته باشد. در صورتی که این مشکل تشدید شود، احتمالاً فرد در زمان مصرف مایعات نیز با مشکل مواجه می‌شود.
- حالت تهوع: پس از خوردن غذا (که در واقع باعث برگشت غذایی می‌شود که در ظاهر در مری چسبیده است) بیمار احساس حالت تهوع می‌کند.
- درد: وجود درد در ناحیه سینه یا پشت سینه در زمان بلع غذا (اودینوفاژی یا بلع دردناک غذا)
- کاهش وزن
- استفراغ خونی
- سرفه: که به طور خاص در زمان بلع غذا مشاهده می‌شود
- گرفتگی صدا
- رفلکس اسیدی: علائم رفلکس معده می‌تواند در مراحل اولیه بیماری مشاهده شود و در زمان پیشرفت سرطان در ناحیه پایین مری نزدیک معده تشدید شود. این علائم شامل درد در ناحیه سینه و سوزش سر دل است. لازم به ذکر است که رفلکس اسیدی در بسیاری از افراد بدون دلیل خاص مشاهده می‌شود و اکثر افراد مبتلا به این مشکل سرطان مری ندارند.
اگر سرطان در سایر بخش‌های بدن پخش شود، سایر علائم متعدد احتمالی ممکن است در بیمار مشاهده شود. تمام علائم بالا می‌تواند در نتیجه سایر بیماری‌ها نیز مشاهده شود. به همین خاطر لازم است آزمایش‌های لازم برای تأیید ابتلای فرد به سرطان مری انجام شود.