سلياك نوعی بيماری گوارشی مزمن است كه در افراد حساس به گلوتن (مقادير بسيار جزئی گلوتن حتی يك مولكول به اندازه مقادير فراوان آن مضر است) بروز میکند.
گلوتن پرتئينی است كه در غلاتی مثل گندم، جو، جوی سياه و چاودار پيدا میشود و با تأثير بر پرزهای روده باعث كاهش جذب غذا و در نتيجه بروز علامتهای مختلف میشود. تنها درمان بيماری سلياك رژيم غذايی فاقد گلوتن براي تمام عمر میباشد.
مبتلايان به سلياك لازم است بدانند كه با رعايت برنامه غذايی و حذف كامل غلات غيرمجاز ذكر شده به طور كامل بهبود میيابند وليكن بايد تا پايان عمر در پرهيز كامل از چنين غلاتی بوده و برنامه غذايی مناسب خويش را رعايت نمايند.
رژيم غذايی در بيماران مبتلا به سلياك بسته به شدت بيماری از لحاظ پرهيز و نحوه استفاده ساير مواد غذايی متفاوت بوده و فرد بايد همواره مورد پيگيری تغذيهای نزد مشاوران تغذيه قرارگرفته و از لحاظ كفايت انرژی و مواد مغذی موجود در برنامه غذايی خود توسط مشاوران تغذيه اطمينان حاصل نمايد. اين افراد نياز به انرژی مناسب براساس نيازهای شخصي خود داشته و بايد از برنامه غذايی با پروتئين بالا (به ميزان ۱۰۰ تا ۱۲۰ گرم روزانه برای بالغين و ۳ تا ۴ گرم به ازای هر كيلوگرم وزن بدن برای كودكان) برخوردار باشند. همچنين مايعات بصورت روزانه توصيه میشود كه مشاور تغذيه با توجه به وضعيت جسمانی بيمار به تدريج چربی رژيم غذايی به ميزان بيشتری در نظر میگيرد.
فرد مبتلا به سلياك لازم است بداند كه نسبت به پروتئين كليه غلاتی كه بطور معمول از آنها نان تهيه میشود نظير گندم، جو، جوی سياه و چاودار، عدم تحمل دارد. لذا به هيچ وجه مجاز به مصرف چنين غلاتی نمیباشد مانند انواع نانهای معمولی، ماكارونی و اسپاگتی، انواع كيك و بيسكويتهای معمولی و انواع كلوچهها، همچنين مصرف كليه محصولات غذايی كه در تهيه آنها از اينگونه غلات استفاده شده است ممنوع میباشد، مانند سوسيس، كالباس و سوپهای آماده، حتی اگر مشكوك به استفاده از آرد اين غلات در تهيه و پخت برخي از غذاها میباشد، بايد از آنها استفاده ننمايد، بنابراين سوپهای آماده و سسهایی كه در رستورانها عرضه میشوند و حتي سبزيجات پخته شده در رستورانها ممنوع میباشد.
بهتر است در هنگام خريد خوراكیها به مواد غذايي مورد استفاده در تهيه آنها دقت نموده و آنهايی را كه شامل غلات و آردهای ممنوعه هستند، استفاده نكنيد.