علل ابتلا سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا یک بیماری پیچیده است که تحت تأثیر ترکیبی از زمینههای ژنتیکی و عوامل محیطی ایجاد میشود. درک این علل میتواند به شناسایی افراد در معرض خطر و هدایت اقدامات پیشگیرانه کمک کند.
علل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی نقش مهمی در توسعه سرطان کیسه صفرا دارند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- جهشهای ژنتیکی ارثی:
- اگرچه جهشهای ارثی علت شایع سرطان کیسه صفرا نیستند، برخی شرایط ژنتیکی میتوانند خطر را افزایش دهند. برای مثال، جهش در ژنهایی مانند TP53(یک ژن سرکوبکننده تومور( و KRAS (یک پروتوانکوژن ) با سرطان کیسه صفرا مرتبط است.
- سابقه خانوادگی سرطان کیسه صفرا ممکن است نشاندهنده تمایل ژنتیکی باشد، اگرچه عوامل محیطی اغلب نقش دارند.
- جهشهای ژنتیکی اکتسابی:
- بیشتر تغییرات ژنتیکی مرتبط با سرطان کیسه صفرا در طول عمر یک فرد به وجود میآیند و به ارث برده نمیشوند. این جهشها میتوانند ناشی از التهاب مزمن یا مواجهه با مواد سرطانزا باشند.
- جهش در ژنهایی مانند BRAF و PIK3CA در موارد سرطان کیسه صفرا شناسایی شده است. این جهشها میتوانند رشد طبیعی سلولها را مختل کرده و به سرطان منجر شوند.
- تغییرات اپیژنتیک:
- تغییرات در بیان ژنها بدون تغییر در توالی DNA، که اغلب توسط عوامل محیطی ایجاد میشوند، میتوانند به توسعه سرطان کیسه صفرا کمک کنند.
علل محیطی
عوامل محیطی بهطور قابل توجهی بر خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا تأثیر میگذارند. این عوامل شامل:
- التهاب مزمن کیسه صفرا:
- شرایطی مانند سنگهای صفراوی و التهاب مزمن کیسه صفرا (کولهسیستیت مزمن ) از عوامل خطر اصلی هستند. التهاب مداوم میتواند به پوشش داخلی کیسه صفرا آسیب برساند و در طول زمان به سرطان منجر شود.
- عوامل رژیم غذایی:
- رژیمهای غذایی پر از کربوهیدرات و کم فیبر، و همچنین مصرف غذاهای دودی یا فرآوریشده، با افزایش خطر سرطان کیسه صفرا مرتبط بودهاند.
- چاقی:
- اضافهوزن با افزایش خطر سرطان کیسه صفرا همراه است، احتمالاً به دلیل نقش آن در افزایش سنگهای صفراوی و التهاب مزمن.
- قرارگیری در معرض مواد شیمیایی:
- مواجهه طولانیمدت با مواد شیمیایی صنعتی خاص، مانند آنهایی که در صنایع لاستیک و نساجی استفاده میشوند، میتواند خطر سرطان کیسه صفرا را افزایش دهد.
- عفونتها:
- عفونتهای مزمن، مانند آنهایی که توسط سالمونلا تیفی ایجاد میشوند، با افزایش خطر سرطان کیسه صفرا مرتبط می باشند.
- کیسه صفرای چینی:
- این وضعیت که با رسوبات کلسیمی در دیواره کیسه صفرا مشخص میشود، یک عامل خطر نادر اما مهم برای سرطان کیسه صفرا است.
تعامل بین عوامل ژنتیکی و محیطی
در بسیاری از موارد، سرطان کیسه صفرا نتیجه تعامل بین پیشزمینههای ژنتیکی و محیطی است.