روش های تشخیص سرطان کیسه صفرا
تشخیص سرطان کیسه صفرا در مراحل اولیه دشوار است، زیرا این عضو در بدن به صورت پنهانی قرار دارد و علائم خاصی ندارد. با این حال، ترکیبی از بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه جسمانی، تست های آزمایشگاهی، تصویربرداری و گاهی نمونهبرداری برای تشخیص این بیماری استفاده میشود. در زیر مراحل تشخیص توضیح داده شده است:
۱. تاریخچه پزشکی و معاینه جسمانی
- تاریخچه پزشکی: پزشک درباره علائم بیمار، عوامل خطر (مانند سنگ کیسه صفرا یا التهاب مزمن) و سابقه خانوادگی سرطان سؤالاتی میپرسد.
- معاینه جسمانی: شکم از نظر وجود توده، حساسیت یا تجمع مایعات بررسی میشود. پوست و چشمها نیز از نظر زردی (یرقان) که میتواند انسداد مجاری صفراوی را نشان دهد، بررسی میشوند.
۲. تست های آزمایشگاهی
- آزمایشات عملکرد کبد: این آزمایشات خون سطوح بیلیروبین و آنزیمهای کبدی(مانند AST، ALT، آلکالین فسفاتاز) را برای بررسی عملکرد کبد و کیسه صفرا اندازهگیری میکنند.
- مارکرهای تومور: آزمایشات خون برای مارکرهایی مانند CEA و CA 19-9 ممکن است انجام شوند. سطح بالای این مارکرها میتواند نشاندهنده سرطان کیسه صفرا باشد، اگرچه به طور خاص برای این بیماری نیست.
۳. آزمایشات تصویربرداری
تصویربرداری برای دیدن کیسه صفرا و ساختارهای اطراف ضروری است:
- سونوگرافی: اغلب اولین آزمایش تصویربرداری است که انجام میشود و میتواند ناهنجاریهای کیسه صفرا را شناسایی کند.
- سی تی اسکن: تصاویر مقطعی دقیقی از شکم تهیه میکند تا تومورها یا متاستازها را شناسایی کند.
- ام آر آی: تصاویر با وضوح بالا از کیسه صفرا و مجاری صفراوی ارائه میدهد و به تعیین وسعت بیماری کمک میکند.
- اندوسکوپی کولانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد(ERCP) : روشی تخصصی است که از رنگ برای برجسته کردن مجاری صفراوی در تصاویر اشعه ایکس استفاده میکند. همچنین میتواند نمونههایی از بافت جمعآوری کند.
- ام آر آی کولانژیوپانکراتوگرافی (MRCP) : یک جایگزین غیرتهاجمی برای ERCP برای تصویربرداری از مجاری صفراوی است.
۴. نمونهبرداری
- اگر آزمایشات تصویربرداری وجود سرطان را نشان دهند، ممکن است نمونهبرداری برای تأیید تشخیص انجام شود. نمونه کوچکی از بافت کیسه صفرا یا غدد لنفاوی مجاور برای بررسی میکروسکوپی گرفته میشود.
۵. آزمایشات مرحلهبندی
پس از تشخیص سرطان کیسه صفرا، آزمایشات اضافی ممکن است برای تعیین مرحله سرطان انجام شوند. این به تصمیمگیری درمان کمک میکند:
- لاپاروسکوپی: یک روش جراحی کمتهاجمی برای بررسی حفره شکم از نظر علائم گسترش سرطان.
- PET اسکن: فعالیت سرطانی را در سراسر بدن تشخیص میدهد.